.png)
By 
11:43
Desibel, halihazırda ses
seviyelerinin veya fiziksel iki değerin (gürültü, sinyal, voltaj,
elektromanyetik dalga vb.) tanımlanmasında kullanılan logaritmik ölçü birimine
denir. Bu ölçü birimi her ne kadar Alexander Graham Bell ismine atfedilirse de
‘Bel’ ismine hesaplamalarda çok karşılaşılmaz. Onun yerine daha çok ‘Desi-bel’
kullanılır. ‘bel’ isminin başına getirilen ‘desi’ adından da anlaşılacağı üzere
sonucu 10 tabanlı yapmaktadır. Bunun asıl nedeninin kesin olarak bilinmemesiyle
beraber sonucun küsüratlardan kurtarılması şeklinde tahminlerde
bulunulmaktadır.
Desibel’in asıl tanımı, 20’nci yüzyılın
başında ABD’nde bulunan Bell şirketinde telefon güç ölçümlerinin yapılması
esnasında yapılmıştır. Bu kavramın tanımlanmasının ardından günümüze kadar pek
çok mühendislik hesaplamalarının da parçası haline gelmiştir. Öyle ki bu kavram
yaşadığımız yüzyılda hızla gelişen elektronik ve haberleşme alanının en büyük
sorunlarından olan sinyal ve gürültünün ifade edilmesinde kullanılmaktadır.
Temel olarak hesaplamalarda
ifadesi
kullanılır. Buradaki
ifadesinin 10 ile çarpılmasındaki asıl neden, sonucu desibel
cinsinden bulmak isteyişimizdir. Ayrıca formül, hesaplamak istediğimiz
büyüklüğün türüne göre de değişkenlik gösterebilmektedir. Örneğin ölçmek
istediğimiz büyüklüğün türü ‘Güç’ olursa yukarıdaki ifadeyi kullanırız ve şu
halde ifadeyi baştan dizayn ederiz;
Lp: Güçsel desibel oran
P: Ölçülen güç
Po: Referans güç
Örnek Hesaplamalar
|
Birim
|
Desibel
|
Bel
|
Neper
|
Güç Oranı
|
Genlik Oranı
|
|
1
dB
|
1
dB
|
0,1
B
|
0,11513
Nep
|
1,25893
|
1,12202
|
|
1
Bel
|
10
dB
|
1
B
|
1,1513
Nep
|
10
|
3,16228
|
|
1
Nep
|
8,68589
dB
|
0,868589
B
|
1
Nep
|
7,38906
|
2,71828
|
Ölçüm Çeşitleri
Nelerdir?
Desibel ifadesi günümüzde daha
çok gürültünün seviyesini belirlemede kullanılır. Bu seviyeleri birçok araç
(bilgisayar, telefon, yazılım vb.) yardımıyla yapabileceğimiz gibi hassas
sonuçlar alabileceğimiz sırf bu ölçümleri yapması için geliştirilen
‘Desibelmetre’ adında ölçüm cihazları da mevcut olmaktadır. Ayrıca yukarılarda
da örnek olarak değinmiş olduğumuz formüller kullanılarak kendimizde bu
hesaplamaları yapabiliriz.
Günlük Hayatta Maruz
Kalınan Gürültü Seviyeleri Nelerdir?
Günlük hayatta sıkça kullanmış
olduğumuz araç gereçlerin çıkarmış olduğu gürültü seviyeleri (dB cinsinden)
aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Verilen dB seviyeleri değişken olmakla
birlikte insanların yaklaşık olarak kaç dB (desibel) gürültü seviyesine maruz
kaldığı hakkında fikir vermektedir. Ayrıca gürültü seviyeleriyle doğru orantılı
olarak insanlar üzerinde gerçekleşen olumsuz etkilerde tabloda verilmiştir.
|
Desibel
|
Örnek Ortamlar
|
İnsan Üzerindeki Etkiler
|
|
0
|
Sessizlik
|
Yok
|
|
10
|
Nefes alma
|
|
|
20
|
Fısıldama, düşen yapraklar
|
|
|
30
|
Sakin kırsal arka plan, yatak
odası
|
|
|
40
|
Kütüphane
|
|
|
50
|
Düşük düzeyde konuşma, rüzgâr
türbini
|
|
|
60
|
Lokanta gürültüsü, uğultu
|
|
|
70
|
TV sesi, bilgisayar
|
Bazıları için rahatsızlık
verebilir
|
|
80
|
Fabrika
|
Uzun sürede işitme
bozuklukları
|
|
90
|
Çim biçme makinesi, araba
içinde maruz kalınan ses
|
Uzun sürede işitme
bozuklukları
|
|
100
|
Dıştan takılmış motor
|
Uzun sürede ileri seviyede
işitme bozuklukları
|
|
110
|
Rock konseri, sanayi gürültüsü
|
Hemen zarar verebilir veya
uzun sürede işitme bozukluğu
|
|
120
|
Gök gürültüsü, havalı matkap
|
Genellikle hemen zarar verir
|
|
130-150
|
Jet Uçağı
|
Ani işitme kaybı veya kulak
zarının yırtılması
|
KAYNAK
https://tr.wikipedia.org/wiki/Desibel
0 yorum